İşte Gülen'in açıklaması:
*Hususiyle günümüzde nifak ve şikâkın çok köpürüp durmasına karşılık, tadil edici ve tansiyonu aşağıya çekici ilaç türünden bir kısım pozitif tavır ve davranışlarda bulunmak yeğlenir. Kopma ve parçalanmayı hızlandırmamak için bazıları sineye çekmeli ve karakterleri itibarıyla oldukları yerde durmalılar.
*Bir dönemde, Hâricî, Harûrî, Zübeyrî ve benzeri isimler altında bir sürü insan, nüansların kavgasını vererek ortaya çıkmıştı. Onların içlerinde namaz kıla kıla alınları nasır tutmuş kimseler de vardı; fakat ihtilaf ve iftirâka öyle kilitlenmişlerdi ki, nüansların kavgalarını verirken aradaki bütün köprüleri yıkarlardı. Sabahlara kadar namaz kılarlar, kim bilir belki de üç dört günde bir Kur'an-ı Kerim'i hatmederlerdi ama vifak ve ittifaka gelince ilk mektebin altının altının altının altının altında bile yerleri yoktu. Dün öyle insanlar yaşadığı gibi bugün de aynı türden kimseler mevcut ve yarın da görülecektir bunlar. Bunları deşifre etmek ve bâtılı tasvir ederek sâfî zihinlerin idlâline gitmek doğru değil; ancak, bir realiteye dikkati çekip olabilecek bazı şeyler karşısında mü'minleri teyakkuz ve temkine çağırmakta da fayda var.
HİZMET, HAREKET, CEMAAT VE CAMİA GİBİ İSİMLER DENDİ
*Adanmış ruhların faaliyetleri ve müesseseleri anılırken Hizmet, Hareket, Cemaat ve Câmia gibi farklı isimlendirmelerde bulunuldu. Aslında bu işin içinde her tür, her anlayış, her renk ve her desenden insan var; adeta çok nakışlı ve çok işlemeli gergef gibi bir şey. Bunlar, camide bir araya gelip beraberce saf tutan insanlara benzetilebilir; belki çoğu birbirini dahi tanımıyor ama bir makuliyette, bir mantıkiyette bir araya gelmişler.
DEMOKRASİ DENDİ, LAİKLİK DENDİ
*20 sene evvel, Kıtmir, konjonktürel olarak, dünyanın belli bir yere kayışı/gidişi karşısında bir toplantıda Demokrasi, geriye dönüşü olmayan bir süreçtir. demişti. Bugün belli şeylerle sizi karalayan insanlar, o kara ruhlu, kara kalemli, kara mürekkeple başkalarını karalamaya duran aynı insanlar, Baksana adam demokrasi dedi! dediler. Aradan beş on sene geçti, demokrasi dendi, elli defa dendi. Onu da aşarak, laiklik bile dendi. Onu hazmedemeyen, sindiremeyen insanlar tarafından tepki bile alındı başka bir dünyada.
ŞİMDİLERDE ÖRGÜT DENİYOR
*Şimdilerde de Kur'anî bir makuliyet etrafında bir araya gelmiş fedakâr insanlar hakkında örgüt sözleri ediliyor. Müslümanların bunu yapacaklarını zannetmiyorum. İhtimal ki, birileri birilerinin adını kullanmak suretiyle bunu yayıyorlar! diyerek bir kere daha meseleyi hüsn-ü zannıma bağlıyorum.
ÖRGÜT DİYENLERİN SÖZLERİNE HAİNCE DİYECEĞİM
* Örgüt diyenlerin sözlerine müsaadenizle haince diyeceğim. Esasen resmî örgütler var. 30-40 senedir Kürt'üyle, Türk'üyle, Laz'ıyla, Çerkez'iyle, Zaza'sıyla (bir bütün oluşturan) Anadolu insanının başına bela olmuş, dış mihraklı bir kısım fitne ve fesat ocakları.. örgüt onlar.
BİR BOŞLUK MEYDANA GETİRDİNİZ, YAZIKLAR OLSUN SİZE DİYECEKTİR
*Hazreti Bediüzzaman ta Meşrutiyet yıllarında, bundan yüz küsur sene evvel Medresetü'z-Zehra adıyla Van'da bir üniversite kurulmasını teklif ederken orada Arapça'nın farz, Türkçe'nin vacip ve Kürtçe'nin caiz gibi kabul edilerek hepsinin beraberce okutulması gerektiğini söylemişti. Biz düne kadar bunu telaffuz edemedik. Yine sizin gibi bu kervana gönül vermiş arkadaşlar, televizyonları, radyoları, lisan kursları ve üniversiteleriyle bu meseleye evet dediler. Bir cephe buna karşı Barış sürecine katkıda bulunulmadı! diyor. Hayır, vallahi bulunuldu billahi bulunuldu, tallahi bulunuldu. Hem de herkesten evvel bulunuldu. Bir kesim bulunulmadı demek suretiyle esasen bir süreci baltalıyor gibi göstermek istediler. Bir kesim de onu istemediklerinden dolayı ve hususiyle Dershaneler de kapatılsın, biz de kendimize göre orada yurtlar, evler, pansiyonlar açalım; bölünmeyi hızlandıralım! mülahazasıyla öyle söylediler; Dershaneler kapatılınca meydana gelecek o boşluğu biz dolduralım! düşünceleri şimdi tiz perdeden konuşuluyor. Yapılan işler isabetli miymiş, değil miymiş? Bugün insaf etmeyen bir kısım kimseler buna evet demeyecekler; ama gelecekteki nesiller ve tarih, yapılan yanlışlıkları lanetle yad edecek, Bir boşluk meydana getirdiniz, yazıklar olsun size!.. diyecektir.
KENDİ KARDEŞLERİMDEN YAKIN SAYDIĞIM KÜRT KARDEŞLERİM
*Kendi kardeşlerimden daha yakın saydığım Kürt kardeşlerimin bu mevzudaki boşluklarını doldurma, üniversitelerde/liselerde okumalarını sağlama ve şekavetle problemlerin çözülmeyeceğini anlatma adına bir gayret sergiliyorsam, buna sızma denmez. Bir insanın kendi ülkesinde vatandaşları için gerekenleri yapması hakkı ve vazifesidir.
BÖYLE BİR CAMİAYI ÖRGÜTLE TELİF ETMEK MÜMKÜN DEĞİL
*Evet, kara ruhlu insanlar olumlu şeyleri karalamaya çalışıyorlar. Şimdilerde de örgüt diyorlar. Tabiri caizse, muhtelif ecnastan bir topluluk olan ve işin makuliyetinde bir araya gelen insanlardan oluşan bir camia.. Okul açmak, kültür lokali açmak, okuma salonları açıp fakir insanlara bedava ders vermek hayırlı bir hizmettir! düşüncesiyle sizi hiç tanımadığı halde gelip Bir tane de ben yapayım. deyip o işe iltihak eden insanların da bulunduğu bir camia.. böyle bir camiayı örgütle telif etmek mümkün değildir. Ayrıca, örgüt kelimesi terminoloji açısından çok farklı bir manaya da geliyor. Belli ki bir kasta iktiran ettirerek, arkasında bir kasıtla söylüyorlar bu kelimeyi.
CAMİAYA ÖRGÜT DERSENİZ, ONLARA DA ÖRGÜT DEME MECBURİYETİNDE KALIRSINIZ
*Diğer taraftan bu camiaya örgüt derseniz, -hâşâ ben o terbiyesizlikte bulunamam- şimdiye kadar dinimize, diyanetimize kalbî ve ruhî hayatımız adına çok hizmet etmiş Küfrevî tarikatının temsilcisi Alvar İmamı'nın düşünce dünyası etrafında kümelenmiş insanlara da örgüt deme mecburiyetinde kalır, onlara da örgüt deme terbiyesizliğini sergilemiş olursunuz. Üftade Hazretleri'ne dayanan, Aziz Mahmud Hüdaî Hazretleri gibi milletimizin kalbî ve ruhî hayatına çok önemli hizmetler vermiş bir insanın çizgisinde hizmet etmeye çalışan, bir düşünce etrafında bir araya gelmiş insanlara da -binlerce ruhumuz onlara kurban olsun- örgüt deme mecburiyetinde kalırsınız. Bir duygu-düşünce etrafında bir araya gelmiş insanlara karalayıcı mahiyette böyle bir nam taktığınız zaman, kendilerine göre bir anlayış, bir dünya görüşü, bir felsefe etrafında Muhammed Raşid Efendi hazretleri gibi büyük bir zata bağlanmış olan pırıl pırıl insanlardan oluşan Menzil Cemaati'ne de örgüt deme mecburiyetinde kalırsınız.
MİLLİ GÖRÜŞE DE ÖRGÜT DEME ZORUNDA KALIRSINIZ
*Türkiye'de yalancı bir şafağın atmadığı bir dönemde yüzlerce Kur'an kursu açan Süleyman Efendi Hazretleri'ne saygılarından dolayı, onun etrafında kümelenen, Kur'an kursları açan, yurt dışında da açılımlar yapan insanlara da örgüt deme mecburiyetinde kalırsınız. Dahası, Milli Görüş'e de bir örgüt deme zorunda kalırsınız.
MÜMİN ÖYLE LAMBUR LUMBUR KONUŞMAMALI
*Bir lokma yemeği yutmadan evvel çiğnemek ne ise, konuşmadan evvel düşünmek de odur. Keşke muhataplarım mü'min olmasaydı, daha rahat olurdum ben. Bir mü'min öyle lambur lumbur konuşmamalı. Ağzından çıkan şey, mü'mince olmalı, yere düştüğü zaman da tertemiz vicdanlar tarafından kabul kapıları ona açılmalı; Yahu ne iyi ettin de bizim eksiğimizi, gediğimizi, yanlışımızı söyledin! dedirtmeli.
KİMSENİN KENDİ DEVLETİYLE SAVAŞMA GİBİ BİR NİYETİ YOK
*Yapılan şey bir makuliyete, mantıkiyete bağlanıyor ve geleceğimiz adına önem arz ediyorsa, Türkiye'nin itibarı ve ikbal yıldızımızın parlaması adına bir şey ifade ediyorsa, bence o mevzuda da kararlı ve dik durmak lazım. Kimsenin kendi devletiyle ve başındaki iktidarıyla savaşma gibi bir niyeti yoktur; bunu öyle göstermek isteyenler -zannediyorum- ortada söz getirip götüren fitneciler, fesatçılar mekirciler, keydciler ve hud'acılardır. Cenâb-ı Hak ıslah eylesin.
*Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) Hudeybiye'de çok ciddi bir problemle karşı karşıya kaldığı zaman dehalar üstü o yüksek fetanetiyle kendi aleyhinde gibi görünen bir tavır ve davranış ortaya koydu; kan dökmeden ve kimseyi incitmeden orayı aştı ve bir yönüyle gelecek nesiller adına, onların gönüllerine taht kurmaya ve işin inkişaf edip gelişmesine vesile oldu. İşte, Efendimiz'in hepimize örnek olması gereken o firaset ve fetanetine dikkat çekmek için Hudeybiye teşbihini değişik hususlara delaleti açısından değişik versiyonlar çerçevesinde arz etmeye çalıştım.
*(Çözüm Süreci'yle ilgili sohbette üzerinde durulduğu üzere) Eğer bir kadın kocasının kötü muamelesinden ve kendisinden yüz çevirmesinden endişe ederse, bazı fedakârlıklarda bulunarak sulh olmak için gayret göstermelerinde mahzur yoktur. Sulh hayırdır (elbette daha hayırlıdır.) mealindeki (Nisâ, 4/128) ayet-i kerime meseleyi en küçük daire olan aileden başlatarak sulhun hayırlı olduğunu söylemiştir.Çünkü bir toplum yapısında bir aile, molekül mahiyetindedir. Bu molekül ne kadar sağlamsa, toplum da o ölçüde sağlam olur. O açıdan evvela Kur'an-ı Kerim'in bu irşadını hatırlatarak Sulh hayırdır, nefisler cimrilik üzerine adeta kilitlenmiştir. Buna bağlı olarak insanlar birbiriyle huzursuzluğa düşebilirler. Hakemler tayin edin, hâkimlere müracaat edin, sulhu temin edin, uzlaşmayı sağlayın dedikten sonra, Hudeybiye Sulhu'nu anlatıyorsunuz.
MGK BELGESİNE İMZA ATMALARINI KONJONKTÜRÜN GEREĞİ OLARAK ELE ALDIM
*Bir başka Hudeybiye teşbihi 2004-MGK'nın kararıyla alakalıydı: MGK-2004 kararıyla ilgili Hudeybiye teşbihi yaparken, o arkadaşların askerlerle ve o günkü idarede bulunan kimselerle beraber o meseleye imza atmalarını, şartlar ve konjonktürün gereği olarak, tıpkı Efendimiz'in (sallallahu aleyhi ve sellem) bir gaileyi ucuz atlatma adına geriye adım atması gibi ele aldım. Hem de şu cümleyle dedim: Bazen geriye bir adım atmak, ileriye on adım atma değerindedir. Mesele siyakı ve sibakıyla ele alındığı zaman görülecektir ki, esasen orada imza atan arkadaşları korumaya ve mazur görmeye matuf bir ifade tarzıydı o.
BAZI İŞGÜZARLAR MESELEYİ FALAN UYGULAYIP DURMUŞ, FİŞLER FALAN OLMUŞ
*Evet, o sohbette Kolum kanadım kırıldı! da dedim; zira o imzadan sonra birileri, bazı işgüzarlar, o meseleyi uygulayıp durmuşlar, fişler falan olmuş, devam etmiş. Keşke orada Allah'ın izniyle makul atlatıldıktan sonra bu mesele devam etmeseydi; duyduğumda Kolum kanadım kırıldı! dedim, bunu da başka türlü anladılar. Bu Hudeybiye örneğinde, MGK'da imza atanları, müşrik olarak anlamak mümkün müdür? Peygamber kim orada? Oysa ki, orada onlara Peygamber yolunda hareket ediyor gibi bir bakma vardı. Takdir edileceği yerde, yine bir kısım, kara ruhlu, kara düşünceli, kara kalbli, karanlık yaşayan insanlar -keşke öyle olmasaydı- ortada fitne dellalları, bu meseleyi bu şekilde işâa etmek (yaymak) suretiyle toplumun değişik kesimlerini birbiriyle vuruşturma, karşı karşıya getirme gibi bir gayretkeşlik içindeler.