G-4SVPJCLT0J
Milliyet'in haberine göre, TBMM Başkanlığı'na sunulan 17 maddelik pakette şu düzenlemeler yer aldı:
* KÜRTÇE PROPAGANDA: Seçimlerde Kürtçe propaganda yapılabilecek.
* EŞBAŞKANLIK: Siyasi partiler artık
eşbaşkanlık sistemine geçebilecek. Eşbaşkanlar 2 kişiden fazla
olmayacak. Bugüne kadar sadece BDP bu sistemi uyguluyordu.
* BELDEDE TEŞKİLAT KURULMAYACAK: Beldelerde teşkilat kurulma zorunluluğu kalkacak. Böylece yeni kurulan partilerin seçimlere girmesi kolaylaşabilecek.
* YÜZDE 3 OY ALANA EN AZ 1 MİLYON TL YARDIM: Milletvekili
genel seçiminde toplam geçerli oyların yüzde 3'nden fazlasını alan
siyasi partilere Hazine yardımı yapılacak. Bu yardım 1 milyon TL'den az
olamayacak. Halen yüzde 7'nin üzerinde oy alan partilere Hazine yardımı
yapılıyor. Ancak BDP son genel seçime bağımsız adaylarla katıldığı için
yine bu Hazine yardımından yararlanamayacak.
* MİTİNG YERİ ORTAK BELİRLENECEK: İl
ve ilçelerde miting yeri ve güzergâhı artık, TBMM'de grubu bulunan
partilerin il ve ilçe temsilcileri ile en çok üyeye sahip
üç sendika ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
temsilcilerinin görüşü alınarak illerde vali, ilçelerde kaymakamlar
tarafından belirlenecek. Yürürlükteki düzenlemeye göre bu kararı halen
valilikler ve kaymakamlıklar veriyor.
* YAŞAMI ZORLAŞTIRMA KRİTERİ: İl
ve ilçenin büyüklüğü ve gelişmişliği dikkate alınarak birden
fazla toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergahı belirlenebilecek.
Ancak Düzenleme Kurulu kamu düzeni ve genel asayişi bozmayacak ve
vatandaşların günlük yaşamını zorlaştırmayacak şekilde belirlenen yer ve
güzergâhlardan birisini tercih edebilecek. Toplantı ve gösteri için
günlük yaşamı zorlaştırmama kriteri getirilmesi
özellikle Beyoğlu, Kadıköy, Kızılay gibi meydanlardaki eylemlerin
tamamının yasaklanmasına yol açabilecek.
* GÜNEŞ BATANA KADAR: Açık hava mitingleri,
artık güneş batmadan önce dağılacak şekilde, kapalı yerlerde ise saat
24'e kadar yapılacak. Böylece bu yasağı ihlal ettiği gerekçesiyle
onlarca milletvekilinin hakkında düzenlenen fezlekeler düşmüş olacak.
Yürürlükteki yasa güneş batmadan bir saat önce ve kapalı yerlerde saat
23'e kadar sınır koymasına rağmen, son dönemde bu sınırlamalar
uygulamada gevşetilmişti.
* GÖSTERİCİLER FİŞLENECEK: Bütün
toplantı ve gösterilerde katılımcıların ve konuşmacıların ses ve
görüntüleri kolluk tarafından kaydedilebilecek. Elde
edilen kayıt ve görüntüler, şüphelilerin ve suç delillerinin tespiti
dışında başka bir amaçla kullanılamayacak. Böylece mitinglerde olay
çıkaran ve suç işleyenlerin takibi kolaylaşacak. Ancak bu düzenleme de
her türlü toplantıdapolisin açık veya gizli kayıt yapmasına yol açacağı
gerekçesiyle eleştirildi.
* AMACI DIŞINA ÇIKARSA POLİS DAĞITACAK: Düzenleme
Kurulu mitingin amacı dışına çıktığı veya düzen içinde gerçekleşmesini
imkansız gördüğü taktirde dağılma kararı alacak ve durumuderhal yetkili
kolluk amirine bildirecek. Toplantının dağıtılması kararını hükümet
komiseri değil, siyasi partilerin temsilcilerinin de bulunduğu Düzenleme
Kurulu karar verecek. Düzenleme Kurulu, bu görevini yerine getirmemesi
halinde, durum yetkili kolluk amiri tarafından Vali veya kaymakamlara
bildirilecek ve kararı bu makamlar verecek. Karar verilmesi halinde
dağıtma işlemini polis gerçekleştirecek.
* ÖZEL OKULLARDA KÜRTÇE EĞİTİM: Özel
kurslar dışında artık Kürtçe başta olmak üzere farklıdil ve lehçelerde
eğitim yapılabilecek özel okullar açılabilecek. Bu kurumlarda eğitimi ve
öğretimi yapılacak dil ve lehçelere Bakanlar Kurulu karar verecek.
* BAŞÖRTÜSÜNÜ ENGELLEYENE HAPİS: TCK'nın
Eğitim ve Öğretim Hakkını düzenleyen 112. maddesinde yapılan
değişiklikle; her türlü eğitim ve öğretim faaliyetlerine, kişinin eğitim
ve öğretim hakkını kullanmasına, öğrencilerin toplu oturdukları
binalara girilmesi ve kalınmasınaengel olanlara 2 yıldan 5 yıla
kadar hapis cezası verilecek.
* GEZİ EYLEMLEMCİLERİNE CEZA: Tasarıyla,
Gezi Parkı, ODTÜ ve HES gibi gerçekleştirilen eylemlere yönelik cezai
önlemler de alındı. Gezi Parkı ve ODTÜ'de olduğu gibi bir kamu kurumu
tarafından yürütülen projenin hayata geçirilmesi gibi faaliyetleri
engelleyenlere 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
* KİMLİK VERMEYEN YANACAK: TCK'ye
eklenen yeni bir hükümle; kamu kurumlarında veya kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarında verilen ya da kamu makamlarının
verdiği izne dayalı olarak sunulan hizmetlerden yararlanılmasına engel
olunması halinde, fail hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası
verilecek. Böylece bir süre önce gündeme gelen türbanlı avukata
Türkiye Barolar Birliği'nin kimlik vermemesi gibi uygulamalar 5 yıla
kadar hapisle cezalandırılabilecek.
* OKUL VE İŞYERİNDE NAMAZ: TCK'nın
inanç, düşünce ve kanaat hürriyetini düzenleyen 115. maddesine
yapılan ekleme ile okul ve işyerlerinde namaz kılma başta olmak üzere
dini inancın yerine getirilmesinin önü açılıyor. Maddeye yapılan ekleme
ile, dini inancını gereğinin yerin getirilmesinin, cebir veya tehdit
kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engelleyenler 1
yılda 3 kadar hapis cezasıyla yargılanacak.
* YAŞAM TARZINA GÜVENCE: Yine
TCK'nın inanç, düşünce ve kanaat hürriyetini düzenleyen maddeye
yapılan ekleme ile yaşam tarzı güvence altına alınıyor. İnanç, düşünce
veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin
tercihlerine müdahale eden veya bunları değiştirmeye zorlayanlar 1
yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.
* NEFRET SUÇUNA YETERSİZ CEZA: Tasarıyla
nefret suçu TCK'ya girecek. TCK'nın 122. maddesinin ayrımcılık olan
başlığı, Nefret ve ayrımcılık olarak değiştirildi. Maddedeki din,
dil, mezhep kriterlerine milliyet kavramı da eklenirken, nefret ve
ayrımcılık suçuna verilen 6 aydan 1 yıla kadar verilen hapis cezası, 1
yıldan 3 yıla kadar hapis olarak yeniden belirlendi. Tasarı beklenenin
aksine ırkı ya da milliyeti nedeniyle işlenen yaralama, öldürme, hakaret
gibi suçlarda artırım yapılması konusunda düzenleme
içermiyor. Cinsel yönelimdeki kişilere yönelik ayrımcılık da pakete
girmedi.
* TÜRKÇE OLMAYAN KÖY İSİMLERİ: Tasarıyla İller İdaresi'nin
köy adlarının değiştirilmesini zorunlu kılan ifade çıkarıldı. 1949'daki
düzenlemenin kaldırılması Türkçe olmayan köy isimlerinin
değiştirilmesini engelleyecek. Ancak daha önce değiştirilen isimler için
yeni bir düzenleme yapılmadı.
* ÖCALAN'A SİYASET YOLU: Tasarının
yürürürlükten kaldırılan hükümler bölümünde, İmralı
Cezaevi'nde tutuklu bulunan Abdullah Öcalan ve dağdan inmesi beklenen PKK'lılara
siyaset yapma yolu açılıyor. Siyasi Partiler Kanunu'nun siyasi
partilere üyeliği yasaklayan hükümler arasından terör eyleminden
mahkum olma kriteri kaldırılıyor. Böylece Öcalan veya dağdan inen
PKK'lılar BDP veya HDP başta olmak üzere istedikleri partiye üye olarak
siyaset yapabilecekler. Paketle, kamu hizmetlerinden yasaklı
olanların, yani yüz kızartıcı suçlar, kaçakçılık, ihalelere fesat veya
devlet sırlarını açığa vurma suçlarından mahkûm olanlar, taksirli suçlar
hariç 5 yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkûm olanların, devlete
karşı işlenen suçlardan mahkum olanların ve terör eyleminden mahkûm
olanların siyasi parti üyeliği yasağı kalkacak.
* RÜŞVETÇİ DE PARTİYE ÜYE OLABİLECEK: Aynı
maddedeki düzenlemeye göre, artık, Kamu hizmetinden yasaklılar, basit
ve nitelikli zimmet,
irtikap, rüşvet, hırsızlık,dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye
kullanma, dolanlı iflasgibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak
kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık
suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet
sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar, taksirli
suçlar hariç 5 yıl ağır hapis veya 5 yıl ve daha fazla hapis cezasına
mahkum olanlar da siyasi partilere üye olabilecek.
* FİTRE VE ZEKÂT SOSYAL YARDIMLAŞMAYA GİTMEYECEK: Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun, Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışma Vakıflarının Gelirlerini düzenleyen maddeden, her nevi
fitre, zekat, kurban derileri ve bağırsak yardımları hükmü çıkarıldı.
* ŞAPKA VE ALFABE CEZASI KALKTI: TCK'nın
Şapka ve Türk Harfleri başlıkla maddesi yürürlükten kaldırılacak.
Böylece yasak olmasına rağmen uygulaması yapılamayan şapka takma
zorunluluğu ile alfabede x, q, w gibi harflerin kullananlara verilmesi
öngörülen 2 aydan 6 aya kadar hapis cezası kalkmış olacak.